یا در مورد
قوم حضرت یونس خداوند به حضرت یونس وحی نمود که پس از سه روز قومش هلاک
میشوند، زمانیکه حضرت یونس قومش را ترک گفت و نشانههای عذاب آشکار گردید
قوم وی توبه کردند، خداوند با قبول توبه آنها، عذاب را نیز از آنها دور
کرد. در اینجا به اصطلاح بداء حاصل شده و علت آن نیز این است که خداوند
این قوم را به خاطر بد دینیشان و عدم ایمان به خدا و پیروی نکردن از
پیامبرش میخواست عذاب بکند حال که این قوم تصمیم به اطاعت از خدا و
پیامبر نمودند دیگر جایی برای عذاب نیست و این تقدیر خداوندی است.
پاسخ به یک شبهه
اهل
سنت شیعه را به خاطر اعتقاد به بداء محکوم میکنند، چون سنی ها بداء را
فقط به معنی پشیمانی و تغییر اراده خداوندی میدانند و معنای دیگر از این
را نمیگویند. در پاسخ ابتدا باید گفت که شیعه نیز همانند اهل سنت منکر
بداء به معنی پشیمانی است چرا که معتقد است خداوند عالم هست و به همه چیز
علم کافی و لازم را دارد. اما اگر بخواهیم با اعتقاد به بداء، با هر گونه
تغبیری حتی در مقدرات غیرحتمی، مقابله بکنیم باید بگوئیم که این کار نه
تنها برخلاف روایتهای رسیده توسط خود سنیها میباشد، بلکه در این صورت ما
باید از دعا کردن نیز دست بکشیم چراکه دعا رفع بلا میکند و این یک نوع
تغییر و بداء میباشد. در حالیکه دعا کردن پس از هر نمازی یک سنت میباشد.
آثار عقیده به بداء
اعتقاد داشتن به بداء نه تنها نسبت جهل دادن به خداوند متعال نمیباشد بلکه فوایدی نیز دارد که در زیر به چند مورد بسنده میکنیم:
•
اعتقاد به بداء سبب توجه دادن انسان به قدرت خداوند در تمام مراحل خلقت
است یعنی برای انسان آشکار میشود که اگر چیزی به وجود میآید و یا برعکس
از بین میرود، و یا تغییری در جهان روی میدهد همگی به سبب قدرت و تقدیر
خداوندی است.
• و اینکه بداء سبب میشود انسان متوجه خدای خویش باشد،
از وی درخواست رفع مشکلات و یا برخورداری از نعمتی را بنماید چون در سایه
اعتقاد به خدا میداند که خداوند میتواند سرنوشتش را تغییر دهد و به
حالتی بهتر از وضع کنونی تبدیل نماید.
جمعبندی
پس بدایی که شیعه
بدان معتقد میباشد به معنی جهل خداوندی نیست بلکه به مفهوم اظهار میباشد
یعنی آنچه از تقدیرات الهی که برای بشر، مجهول و ناروشن بود برای وی آشکار
گردد زیرا همچنانکه گفتیم خداوند دو نوع تقدیر دارد که یک نوع آن مخفی است
و کسی از آن مطلع نیست که بداء نیز جزء همین مقدرات میباشد.